- spangshus online - . - Turysta w Danii - . - Info o społeczeństwie - . - Kultura duńska -

Duńskie stroje ludowe

Duńskie stroje ludowe można zobaczyć w Muzeum Narodowym w Kopenhadze lub okazjonalnie na występach grup tanecznych.
Duńscy chłopi powszechnie przestali nosić regionalne ubiory przed ponad sto lat temu.
Od ok. 1750 roku zaczęła się poprawiać sytuacja ekonomiczna chłopów duńskich i zaczęli się oni interesować poprawą swojego ubioru. Badacze historii duńskiej uważają, że od tego czasu można mówić o powstawaniu strojów ludowych w Danii.
Chłopi żyli wtedy w małych skupiskach wiejskich, gdzie obowiązywały swoiste normy zachowania i ubierania się. Konserwatywni i praktyczni chłopi, gdzie wpływ ludzi starych na młodzież był duży, nie przejmowali mody, która szybko zmieniała się w mieście. Chociaż stroje stawały się z czasem bardziej urozmaicone, ale zawsze były praktyczne i często przerabiane ze starych ubrań.
W różnych regionach kraju strój kobiecy był inny i bardziej urozmaicony niż strój męski, który był bardzo podobny w całej Danii.
Strój kobiecy składał się zawsze z tych samych części: sukni lub koszuli z rękawami i spódnicy lub stanika, koszuli z krótkim rękawem i spódnicy oraz nakrycia głowy, chustki pod szyję, fartucha, bielizny, nakrycia wierzchniego i butów.
Kobieta po wyjściu za mąż musiała obowiązkowo nosić nakrycie głowy: chustkę, czapkę lub czepiec. Z czasem również niezamężne kobiety zaczęły używać nakrycia głowy.
Do początku lat 1800 najbardziej wytworną częścią garderoby kobiety wiejskiej była czarna, długa suknia, którą dostawała ona raz na całe życie przy okazji bierzmowania lub ślubu. Później zaczęto nosić na codzień i od święta suknie kolorowe.
Bardziej praktyczną garderobą, używaną już od lat 1700 była koszula z długim lub krótkim rękawem, stanik i spódnica. W wielu regionach Danii kobiety nosiły kilka spódnic o różnej długości równocześnie.
Fartuch był częścią garderoby, którą nosiło się do pracy i od święta.
Chustki pod szyją zaczęto nosić w połowie lat 1700 i stały się one szybko bardzo modne.
Wierzchnie nakrycie w latach 1700 zmieniło się z czarnej długiej narzutki na krótką lub na ciepły szal.
Na codzień chodzono w drewniakach, a od święta w skórzanych bucikach ze srebrną klamrą.
Wełniane skarpety robione na drutach były zawsze niebieskie lub czarne.
Ciekawy opis stroju kobiety duńskiej z lat 1658/1659 zamieścił w swoich pamiętnikach Jan Chryzostom Pasek , kiedy to przebywał w Danii biorąc udział pod wodzą Stefana Czarnieckiego w wojnie duńsko-szwedzkiej.

Strój mężczyzny składał się z nakrycia głowy, surduta, koszuli, kamizelki, spodni, bielizny, nakrycia wierzchniego i butów.
Od lat 1800 żonaci mężczyźni zaczęli nosić kapelusz. Na codzień jednak wszyscy chodzili w robionych na drutach czapkach, najczęściej w kolorze czerwonym.
Surdut był najbardziej wytworną częścią garderoby i nosili go tylko żonaci i starzy mężczyźni. Był on w kolorze brązowym, niebieskim lub czerwonym i z obowiązkowo dużą ilością srebrnych guzików.
Koszula w kolorze niebieskim uważana była za najelegantszą.
Kamizelka uszyta z drogiego materiału służyła od święta, a z taniego używana była na codzień, głównie w zimie.
Spodnie do kolan w kolorze białym a na Jutlandii brązowe lub niebieskie przyozdobione były srebrnymi guzikami.
Wierzchie ubranie, narzutkę, nosili tylko starsi bogaci gospodarze. Młodzi wkładali zimą kilka koszul i kamizelek.
Na codzień chodzili w drewniakach, a od święta w butach skórzanych ze srebrną klamrą, najbogatsi w butach z cholewkami.
Długie wełniane skarpety w kolorze szarym służyły na codzień, a w białym od święta.
Współczesny duński święty Mikołaj (julemand) ubrany jest w codzienny strój chłopa z lat 1800 z tym wyjątkiem, że jego nakrycie wierzchnie jest zawsze w kolorze czerwonym.

Surowcem do materiałów, z których wykonywano stroje była głównie wełna, w mniejszym stopniu włókno lniane. Z zaganicy kupcy przywozili materiały bawełniane i jedwabne na chustki i fartuchy.

Najdłużej noszono stroje ludowe na małych wyizolowanych wyspach (np.: na Fanø) i w okolicy Kopenhagi, gdzie kobiety w ludowych strojach na targu w centrum Kopenhagi sprzedawały produkty rolne i ryby.

Opracowała MTS na podstawie książki autorstwa Ellen Andersen "Folkedragter i Nationalmuseet", wydanego przez Nationalmuseet 1971.


Danish National Costumes

Danish Folk Costumes

National Dress and Folk Dancing

Folketøj - Modetøj (Stroje ludowe - Stroje mody) 1750-1835