|
![]() |
![]()
Bornholm jest czwartą co do wielkości wyspą Danii. Wyspa ma kształt równoległoboku, którego najdłuższa odległość między północnym i południowym rogiem wynosi 40 km.
Wyspa, której podłoże stanowi skała granitowa, położona jest na Bałtyku w odległości w linii prostej 40 km od Szwecji (Sandhammaren), ok. 145 km od Danii (Kopenhaga) i ok. 85 km od Polski (Kołobrzeg). ![]() Bornholm. Skalisty brzeg wyspy w Gudhjem.
Krajobraz Bornholmu jest bardzo urozmaicony.
![]()
Najwyższym wzniesieniem wyspy jest wzgórze Rycerzyk / Rytterknægten / , 162 m npm, które znajduje się w środku wyspy w obszarze leśnym o nazwie Almindingen. Na wzniesieniu stoi wieża z platformą widokową na wysokości 184 m npm.
Na wyspie znajduje się ok. 70 dolin szczelinowych o skalistych ścianach, bogato pokrytych roślinnością. Najdłuższą doliną jest Dolina Echa / Ekkodalen /, która znajduje się w południowo-zachodniej części lasów Almindingen. Ekkodalen, dolina, w której echo odpowiada najwyraźniej w porze zimowej, przechodzi dalej w linii prostej na północny-wschód w doliny: Flæskedal, Kløvedal i Kelseådal i kończy się w nadmorskiej miejscowości Saltune. Przeciętna szerokość tych dolin wynosi 60 m, a ich łączna długość wynosi ok. 12 km. Wybrzeże Bornholmu ma 140 km długości. Ścieżki rowerowe wyznaczone są na 235 km. Najstarszymi miastami Bornholmu są: Rønne , Hasle , Allinge , Gudhjem , Nexø, Svaneke i Aakirkeby.
Wszystkie większe miasta położone są na wybrzeżu. Wyjątkiem jest Aakirkeby, które leży w głębi wyspy. Na Bornholmie nie powstały tradycyjne wsie ani dwory szlacheckie. Od średniowiecza prawie cała wyspa była własnością duńskich arcybiskupów z Lundu (1150 - 1536), a potem głównie królów duńskich. Zabudowania chłopów leżały w dużej odległości od siebie. Poza ziemią należącą do gospodarstwa chłopi mieli przywilej korzystania z terenów Almindingen. Na początku lat 1700 ziemia królewska na korzystnych warunkach została sprzedana na własność chłopom. Bornholmscy chłopi od wieków byli wolnymi ludźmi.
Najstarsze ślady osadnictwa na Bornholmie pochodzą z epoki kamienia, brązu i żelaza (groby i siedliska np. w okolicy Svaneke).
![]() Bornholm. Okrągły kościół w miejscowości Østerlars.
Na Bornholmie zachowały się średniowieczne kościoły: kilka romańskich oraz 4 charakterystyczne dla wyspy okrągłe kościoły. Bornholmczycy byli przez krótsze okresy pod panowaniem Szwecji oraz miasta niemieckiego Lubeki (miasta związku hanzeatyckiego). Zakończenie II wojny światowej na Bornholmie odbyło się z 11-to miesięcznym opóźnieniem. Przyczyną tego był fakt, że niemiecki dowódca nie chciał skapitulować przed Rosjanami. Miasta Rønne i Nexø zostały zbombardowane 7 i 8 maja 1945, a Rosjanie okupowali wyspę do kwietnia 1946.
![]() Bornholm. Gudhjem. Wędzony śledź z żółtkiem jest regionalnym daniem na Bornholmie. Na Bornholmie dużą rolę odgrywa rolnictwo i rybołówstwo. Od końca lat 1800 na wyspie coraz większą rolę zaczęła odgrywać turystyka. Bornholm jest tym regionem Danii, który odwiedza największa liczba turystów.
![]() Bornholm. Gudhjem. Turyści.
![]() (Kliknij na punktach miast lub na sąsiednich regionach)
(pol.)
Bornholm dookoła na piechotę
(Wersja polska)
Pobliskie wyspy zobacz również: Wyspy duńskie
|
![]() |
![]() |