|
Bornholm jest czwartą co do wielkości wyspą Danii. Wyspa ma kształt równoległoboku, którego najdłuższa odległość między północnym i południowym rogiem wynosi 40 km.
Wyspa, której podłoże stanowi skała granitowa, położona jest na Bałtyku w odległości w linii prostej 40 km od Szwecji (Sandhammaren), ok. 145 km od Danii (Kopenhaga) i ok. 85 km od Polski (Kołobrzeg). Bornholm. Skalisty brzeg wyspy w Gudhjem.
Krajobraz Bornholmu jest bardzo urozmaicony.
Najwyższym wzniesieniem wyspy jest wzgórze Rycerzyk / Rytterknægten / , 162 m npm, które znajduje się w środku wyspy w obszarze leśnym o nazwie Almindingen. Na wzniesieniu stoi wieża z platformą widokową na wysokości 184 m npm.
Na wyspie znajduje się ok. 70 dolin szczelinowych o skalistych ścianach, bogato pokrytych roślinnością. Najdłuższą doliną jest Dolina Echa / Ekkodalen /, która znajduje się w południowo-zachodniej części lasów Almindingen. Ekkodalen, dolina, w której echo odpowiada najwyraźniej w porze zimowej, przechodzi dalej w linii prostej na północny-wschód w doliny: Flæskedal, Kløvedal i Kelseådal i kończy się w nadmorskiej miejscowości Saltune. Przeciętna szerokość tych dolin wynosi 60 m, a ich łączna długość wynosi ok. 12 km. Wybrzeże Bornholmu ma 140 km długości. Ścieżki rowerowe wyznaczone są na 235 km. Najstarszymi miastami Bornholmu są: Rønne , Hasle , Allinge , Gudhjem , Nexø, Svaneke i Aakirkeby.
Wszystkie większe miasta położone są na wybrzeżu. Wyjątkiem jest Aakirkeby, które leży w głębi wyspy. Na Bornholmie nie powstały tradycyjne wsie ani dwory szlacheckie. Od średniowiecza prawie cała wyspa była własnością duńskich arcybiskupów z Lundu (1150 - 1536), a potem głównie królów duńskich. Zabudowania chłopów leżały w dużej odległości od siebie. Poza ziemią należącą do gospodarstwa chłopi mieli przywilej korzystania z terenów Almindingen. Na początku lat 1700 ziemia królewska na korzystnych warunkach została sprzedana na własność chłopom. Bornholmscy chłopi od wieków byli wolnymi ludźmi.
Najstarsze ślady osadnictwa na Bornholmie pochodzą z epoki kamienia, brązu i żelaza (groby i siedliska np. w okolicy Svaneke).
Bornholm. Okrągły kościół w miejscowości Østerlars.
Na Bornholmie zachowały się średniowieczne kościoły: kilka romańskich oraz 4 charakterystyczne dla wyspy okrągłe kościoły. Bornholmczycy byli przez krótsze okresy pod panowaniem Szwecji oraz miasta niemieckiego Lubeki (miasta związku hanzeatyckiego). Zakończenie II wojny światowej na Bornholmie odbyło się z 11-to miesięcznym opóźnieniem. Przyczyną tego był fakt, że niemiecki dowódca nie chciał skapitulować przed Rosjanami. Miasta Rønne i Nexø zostały zbombardowane 7 i 8 maja 1945, a Rosjanie okupowali wyspę do kwietnia 1946.
Bornholm. Gudhjem. Wędzony śledź z żółtkiem jest regionalnym daniem na Bornholmie. Na Bornholmie dużą rolę odgrywa rolnictwo i rybołówstwo. Od końca lat 1800 na wyspie coraz większą rolę zaczęła odgrywać turystyka. Bornholm jest tym regionem Danii, który odwiedza największa liczba turystów.
Bornholm. Gudhjem. Turyści.
(Kliknij na punktach miast lub na sąsiednich regionach)
(pol.)
Bornholm dookoła na piechotę
(Wersja polska)
Pobliskie wyspy zobacz również: Wyspy duńskie
|